மனதிற்கும் அதன் போக்குகளுக்கும் மனிதன் அடிபணிந்து, மனமானது புலன்களுக்கும் அவற்றின் விருப்பங்களுக்கும் அடிமையாகிவிட்டால், மனிதன் பேரழிவிலிருந்து தப்ப முடியாது. மனம் துன்பத்தைத் தவிர்த்து இன்பத்தை நாடுமாறு மனிதனைத் தூண்டுகிறது; இது இருமையை உருவாக்கி, செயலை மேற்கொள்ள விடாமல் தடுக்கிறது; மேலும் இது வாழ்நாள் முழுவதும் மனிதனை முன்னும் பின்னும் தள்ளி, மேலும் கீழும் பந்தாடுகிறது. பெரும்பாலும் மகிழ்ச்சி என்பது சௌகரியத்தின் மற்றொரு வடிவமே. அது மனதில் தோன்றி, மனிதனின் கரங்களாலும், அறிவாலும் தயாரான பல பொருட்களாக, அதாவது விமானம், வானொலி, ஏன் அழிவை ஏற்படுத்தி வெறுப்பால் நிறைந்த மனதை களிப்படையச் செய்யும் குண்டு போன்றவையாகவும் கூட உருப்பெறுகின்றன. எண்ணங்கள், ஆசைகள், விருப்பங்கள், ஏக்கங்கள் ஆகியவை நனவாக்கப்படுகின்றன என்பதால் உலகமே மனதால் உருவான பொருள் தான். உண்மையில், "நான் ஒருவனே, நானே பலவாக ஆகிறேன்" அதாவது 'ஏகோஹம் பஹுஸ்யாம்' என்று சங்கல்பித்த பரப்ரம்மத்தின் வெளிப்பாடே இந்தப் பிரபஞ்சம் ஆகும். பிரபஞ்சம் இறைவனின் மனதில் தோன்றியது, அது அங்கு துளிர்விட்டுப் பரவியது; அன்றிலிருந்து, மனம் ஆற்றல்மிக்கதாகவும் வியாபிக்கக்கூடியதாகவும் ஆகிவிட்டது. உங்கள் ஒவ்வொருவருக்கும், மனம் தான் உலகத்தின் இயல்பை முடிவு செய்கிறது. மனம் சுத்தமாக இருந்தால் உலகம் இசைவானதாக இருக்கிறது; அசுத்தமாக இருந்தால் உலகம் ஆபத்து நிறைந்ததாக இருக்கிறது. (தெய்வீக அருளுரை, ஜூலை 23, 1971)